Even pauze

Het plan was om van verhalen over mijn opa uit te gaan. Het leek me zo makkelijk. Ik had een hoop bronnen zelf in huis, ik had in Amersfoort honderden andere bronnen gevonden, dus kon over ‘opa’ en zijn laatste 5 levensjaren losbarsten…. Totdat ik onverwachts toch nog een hele reeks andere gegevens vond, die ook veel verder in de tijd terug gingen. Gegevens, die lang niet allemaal zo helder waren als ik dacht dat de laatste 5 jaren waren geweest. Wim Engel kwam in die documenten naar voren als een gedisciplineerde en intelligente man, die gekenmerkt werd door plichtsbesef en een nadrukkelijke hang naar nauwgezetheid. Een ideale secretaris, zullen we zeggen….

Het was niet eens in me opgekomen om naar dingen te zoeken van vóór 1939. Ja, opa en oma waren getrouwd, in Haarlem, 1917. Ik heb het originele trouwboekje in bezit. En ja, ik wist dat hij militair was geweest en daarna in Indië ambtenaar. Oma’s fotoalbums toonden hoe in de loop der jaren zijn uiterlijk veranderde en hij – naar mijn smaak – erg vroeg als oude man overkwam. Hoe hij – net als later zijn zoon en nog later ik als zijn kleinzoon – zelf een tuin had aangelegd. Ik had me ook verwonderd over het schijnbaar moeiteloos accepteren van die koloniale stand van zaken en over hoe hij en mijn oma zich daarin een luxueus leven in Sorabaja, Bandoeng, Weltevreden en Batavia hadden gebouwd. Mijn conclusie: dat was het dan!. Had me erbij neergelegd, ‘dat je gewoonweg niet aan meer kennis en inzichten kon komen’.

Tot het moment, dat ik die vergeten map met een stuk of 100 documenten vond, die me inderdaad zouden terugbrengen ver vóór 1939 en die langzamerhand heel andere aspecten naar voren bracht, mede een reden om op internet óók eens te zoeken naar oudere documenten…. Om een voorbeeld te geven van die schat aan extra informatie hieronder een schermafbeelding van een zoekopdracht aan het ‘krantenarchief’ van delpher.nl. Je kon gewoon niets meer vinden?????

Politiek

Nou, dat kon wél, dussss!!! Dat ik daarbij op documenten zou stoten die aantonen, dat hij wel degelijk een eigen politieke keuze maakte en daar ook behoorlijk diep in ging, wie had dat durven denken? Dat hij zelfs écht secretaris was geweest! Van de VC, nog wel…. Een begrip als ‘De Vaderlandse Club‘ (De VC met in ons land het vertegenwoordigend comité, ofwel de vc) was voor mij totaal nieuw. Wat was indertijd de Ethische Politiek geweest, waartegen deze club opkwam? Wat precies was de rol die Wim Engel hierin speelde??? Zinnen als : “Nederlandsch Indië is dan pas Nederlandsch Indië als Nieuw Guinea wordt bevolkt door mannen en vrouwen van Nederlandsche afkomst.,” zijn op zichzelf al schokkend genoeg. Te ontdekken dat je opa met die VC zó verweven was, dat ook hij die leus onderschreef, dat is nog schokkender… En …. er zijn online, in kranten, tijdschriften en in boekvorm verhalen van te vinden.

Diverse foto’s uit die albums beginnen ineens een heel andere betekenis te krijgen door deze nieuwe context. Ik heb er tijd voor nodig om daar dieper in te duiken, dus in plaats van verhaaltjes schrijven ben ik aan het scannen gegaan en heb de laatste weken heel veel op internet doorgebracht. Ik kocht het boek van Dr. P. Drooglever met diens dissertatie over de Vaderlandse Club. Dat ben ik aan het lezen. De schellen vielen van mijn ogen, toen ik namen uit dat boek tegenkwam die ik óók heb staan in documenten, geschreven door mijn opa en te vinden in mijn map thuis. Dat is op zijn minst één van de verhalen die verteld moeten worden!!!

Zoals ik zei, enige tijd is nodig. Het kristalliseert vanzelf wel uit en dan ga ik door met verhaaltjes, al vind ik op dit moment dat verkleinwoord ineens niet meer zo van toepassing. Zodra er een uitspringt zul je er een bericht over zien, zoals dat van eergisteren, toen ik ineens een gebeurtenis uit 1915 voor ogen kreeg, met een verhaal dat kleurrijk genoeg is om zichzelf te vertellen.